Ο στόχος του σωφρονιστικού συστήματος σήμερα, δυστυχώς, δεν είναι η κοινωνική επανένταξη, αλλά ο αποκλεισμός όσο το δυνατόν περισσοτέρων παραβατών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρατηρείται συνεχής αύξηση του αριθμού των φυλακισμένων τις τελευταίες δεκαετίες. Στη χώρα μας, οι φυλακισμένοι διπλασιάστηκαν τη τελευταία δεκαετία. Και εδώ αναρωτιέμαι, τι άραγε γνωρίζουμε, προσωπικά, ο καθένας από εμάς, για τη φυλακή και τους φυλακισμένους; Ίσως, κάποιοι από εμάς έχουν επισκεφθεί κρατούμενους ή έστω, έχουν μια εικόνα του μεγέθους της εξαθλίωσης των κέντρων κράτησης.
Μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια η έννοια της ανθρωπιάς, σε όλα τα επίπεδα, φθίνει συνεχώς και αποκτά ένα σκοτεινό πρόσωπο. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις ελληνικές φυλακές, οι οποίες εξαθλιώνουν ή/και εξαγριώνουν τόσο τους κρατούμενους όσο και τους φύλακές τους. Μια θλιβερή πραγματικότητα, για την οποία είμαστε όλοι συνένοχοι με τη σιωπή μας.
Το άρθρο 6 του νομοσχεδίου που συζητάμε σήμερα, για το οποίο οι αρμόδιοι φορείς, σχεδόν στο σύνολο τους, έχουν ταχθεί υπέρ, πιστεύω ότι έχει έναν ανθρώπινο χαρακτήρα. Προτείνει σειρά ανακουφιστικών μέτρων, ανθρώπινων μέτρων για τους κρατούμενους.
Τα μέτρα επιείκειας για τους βαριά ασθενείς προσφέρουν τη δυνατότητα έκτισης τη ποινής σε συνθήκες προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες των ανθρώπων αυτών. Έτσι ώστε τα παιδιά, οι υπερήλικες, οι τοξικό-εξαρτημένοι, οι βαριά ανάπηροι να μην εξοντώνονται στη φυλακή, να μην οδηγούνται στον θάνατο. Εδώ, να σας θυμίσω ότι από το 2011 μέχρι σήμερα, έχουμε 13 καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Επιπλέον, εκκρεμούν άλλες 191 υποθέσεις εις βάρος μας.
Επίσης, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Φυλακών έχει συχνά επισημάνει τη μεγάλη αντίθεση μεταξύ της πραγματικότητας των ελληνικών καταστημάτων κράτησης και της ρητορικής υπέρ ενός ουμανιστικού σωφρονιστικού συστήματος. Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά των βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία με δημόσια δήλωσή της έχει εκφράσει την αγανάκτησή της προς τη χώρα μας, επειδή δεν συμμορφώνεται στις συστάσεις για βελτίωση των συνθηκών.
Συνάδελφοι,
η κατάργηση των φυλακών τύπου Γ’ συνιστά ένα σημαντικό βήμα ενάντια στο μοντέλο μιας ακραίας εκδικητικής λογικής, το μοντέλο, δηλαδή, της απόλυτης εξόντωσης. Οι εν λόγω φυλακές δημιουργούν και συντηρούν δύο ταχύτητες κρατουμένων, είναι αντισυνταγματικές και, στην ουσία, δεν στοχεύουν στην ασφάλεια. Πραγματικά, ασφάλεια είναι να αλλάξουμε τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης που υπάρχουν σήμερα, καθώς το ζητούμενο είναι η απόδοση της Δικαιοσύνης και της Δημοκρατίας με ισότητα και αλληλεγγύη για όλους.
Τα μέτρα για την ελαχιστοποίηση του εγκλεισμού των ανηλίκων, η ενίσχυση των μέτρων διαπαιδαγώγησης και αρωγής προσφέρουν τη δυνατότητα της αποφυγής, σταδιακά, του φαύλου κύκλου της εγκληματικότητας.
Τα ευνοϊκά μέτρα για την υπό όρο απόλυση κρατουμένων θα συμβάλλουν στην άμεση αποσυμφόρηση των φυλακών. Οι συνθήκες υπερβολικού συνωστισμού που επικρατούν σήμερα στα κέντρα κράτησης επηρεάζουν την απόδοση του προσωπικού, την ασφάλεια της φυλακής, την εγκληματική υποτροπή των κρατουμένων, την επανένταξη, την επαφή με τον «έξω κόσμο», τις συνθήκες κράτησης (δηλαδή τη διατροφή, τη θέρμανση, τον εξαερισμό) και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η ανθρωπιά επιβάλλει να μην εκδικούμαστε, να μη βασανίζουμε τους ανθρώπους που είναι φυλακισμένοι. Σωφρονισμός ή εκδίκηση λοιπόν; Κατά τη γνώμη μας αυτό είναι το ερώτημα που θα πρέπει να μας προβληματίσει και να μας ωθήσει να υπερψηφίσουμε το νομοσχέδιο».
