Συνολικά, οι ελληνικές κυβερνήσεις ψήφισαν την περίοδο των μνημονίων μέτρα ύψους 72,6 δισ. ευρώ μέσω περικοπών δαπανών, νέων φόρων και λοιπών μέτρων για την τόνωση των εσόδων. Είναι σαφές ότι τα φορολογικά μέτρα δεν αποδίδουν τα προσδοκώμενα οφέλη για τον προϋπολογισμό, σε αντίθεση με τη μείωση δαπανών. Είναι χαρακτηριστικό το εξής:

• Τα νέα μέτρα στο σκέλος των εσόδων που επιβλήθηκαν από το 2010 έως και φέτος ανέρχονται στα 36,8 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα στον προϋπολογισμό ήταν το αντίστοιχο διάστημα να μειωθούν τα έσοδα κατά 9,2 δισ. ευρώ.

• Τα μέτρα περιστολής δαπανών το διάστημα 2010-2016 ήταν 35,8 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του προϋπολογισμού συρρικνώθηκαν την εν λόγω περίοδο κατά 33,1 δισ. ευρώ.

Από τη σύγκριση των στοιχείων αυτών προκύπτουν δύο βασικά συμπεράσματα:

1. Οταν οι κυβερνήσεις λάμβαναν μέτρα περικοπής δαπανών για να μειώσουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το ποσοστό επιτυχίας των παρεμβάσεων ήταν στο 92%. Δηλαδή ήταν βέβαιη η αποτελεσματικότητα των μέτρων. Αντιθέτως, οι παρεμβάσεις στο σκέλος των εσόδων ουσιαστικά αφαιρούσαν εισόδημα από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, το οποίο αποδεικνύεται ότι πήγαινε στην κάλυψη μιας «τρύπας δίχως πάτο».

2. Μέχρι και σήμερα δεν έχει μπορέσει να βάλει τέλος καμία κυβέρνηση στον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της λιτότητας. Στο υπουργείο Οικονομικών ευελπιστούν ότι για πρώτη φορά το 2017 θα σπάσει αυτή η αλληλεπίδραση. Εκτιμούν ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,7% και αυτό θα διασφαλίσει την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων. Πάντως, και για το 2017 έχουν προβλεφθεί νέες παρεμβάσεις στο σκέλος των φόρων και ιδίως των έμμεσων, με αποτέλεσμα να επικρατεί προβληματισμός για το πόσο θα επηρεαστεί η ιδιωτική κατανάλωση.

Την τελευταία επταετία έχουν ληφθεί μέτρα τα οποία αντιστοιχούν περίπου στο 40% του σημερινού ΑΕΠ. Την ίδια ώρα, το ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά περίπου 26% ή 61 δισ. ευρώ. Στη δραματική αυτή συρρίκνωση του ΑΕΠ έχουν συμβάλει τόσο τα φορολογικά μέτρα όσο και οι περικοπές δαπανών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, τα φορολογικά βάρη αυξήθηκαν την τελευταία επταετία από 30,8% του ΑΕΠ σε 37,6%, εξέλιξη που θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος. Συγκεκριμένα, τα βάρη για τους φορολογουμένους υπολογίζεται από την Κομισιόν να φθάσουν στο 37,5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2009 τα φορολογικά βάρη ανέρχονταν στα 73 δισ. ευρώ, με το ΑΕΠ όμως να βρίσκεται στα επίπεδα των 237,5 δισ. ευρώ. Σήμερα τα φορολογικά βάρη φθάνουν στα 65,7 δισ. ευρώ με συρρικνωμένο το ΑΕΠ, όπως προαναφέρθηκε, κατά 26%.

Πηγή: www.kathimerini.gr

Προκόπης Χατζηνικολάου

Σωτήρης Νίκας