Αρχείο
- Παρασκευή, 03 Απριλίου 2015
Του Μάρκου Μπόλαρη*
«Η οικονομική κρίση και τα συνακόλουθα δημοσιονομικά μέτρα μονοπωλούν την πολιτική συζήτηση σχεδόν ένα χρόνο. Τα μέτρα που αποβλέπουν στη σταδιακή διαμόρφωση συνθηκών μιας ελεγχόμενης και εξορθολογισμένης διαχείρισης των δημοσιονομικών μεταβλητών είναι αντικείμενο πολυπληθών αναλύσεων και κριτικών. Καμιά όμως δεν απαντά με πειστικό τρόπο στην δομική αιτία του προβλήματος, ούτε στις προϋποθέσεις επίλυσής του. Κοινός παρονομαστής αυτού που εμφανίζεται ως δυσεπίλυτο πρόβλημα είναι, κατά την εκτίμηση των πολλών, η κρίση δανεισμού ή κρίση χρέους. Ελάχιστοι αναρωτιούνται για τις δομικές αιτίες του προβλήματος που υποκρύπτουν άλλες διαστάσεις, ενδογενείς, που ενοχοποιούνται για τη σημερινή κρίση.
Έχει ενδιαφέρον όμως να παρατηρήσουμε τη χρονική εκδήλωση της κρίσης, στην πιο δριμεία της μορφή. Η χώρα βρέθηκε σε περιδίνηση κρίσης, στο χείλος μιας χρεοκοπίας, μόλις ολοκληρώθηκε η εκταμίευση τριών Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης, που αποτιμώνται σε μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Από μόνη της η επισήμανση του γεγονότος αυτού ενισχύει τον ισχυρισμό πως η χώρα έφθασε στο χείλος της χρεοκοπίας, όχι λόγω κρίσης ή αδυναμίας δανεισμού, αλλά λόγω της εμμονής μας σε λάθος πρότυπο ανάπτυξης. Είναι αποτέλεσμα μιας τακτικής δεκαετιών που, παραγνωρίζοντας συστηματικά τα αυτονόητα, ζημιώνει τη χώρα και τους πολίτες. Εκόντες ? άκοντες ήμασταν όλα αυτά τα χρόνια μάρτυρες μιας πολιτικής, χωρίς συγκροτημένο περιφερειακό σχεδιασμό, που επιχείρησε να θεμελιώσει την ανάπτυξη της πατρίδας μας στις επιδοτήσεις, με απουσία αξιόπιστων μηχανισμών ελέγχου και αποτίμησης των αποτελεσμάτων με μετρήσιμους δείκτες ποιότητας.
Αντιλαμβανόμαστε σήμερα τα αδιέξοδα, με τραγικές κοινωνικές συνέπειες, της αδυναμίας διάκρισης μεταξύ Κυβέρνησης και Διοίκησης, Κόμματος και Κράτους. Ενθαρρύναμε την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα που πολλαπλασίαζε αναιτιολόγητα τη δαπάνη του έργου σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού. Εθισθήκαμε με την άκριτα επιδοτούμενη γεωργική παραγωγή τη στιγμή ακριβώς που κατέρρεε η ποιότητα των αγροδιατροφικών προϊόντων. Βιώσαμε και βιώνουμε την επιχειρηματική δράση που εδράζει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα στη φοροδιαφυγή ή την εισφοροδιαφυγή, χωρίς ορίζοντα εξωστρέφειας. Ανεχθήκαμε τη λειτουργία ενός κρατικού μηχανισμού που επιχειρήσαμε να τον μετατρέψουμε σε όχημα ικανοποίησης άνομων αιτημάτων, ρουσφετιών, με μηχανισμούς αναποτελεσματικότητας, αδιαφάνειας και διαφθοράς. Μετατρέψαμε το κράτος σε ευκαιριακό, κατά περιπτώσεις, εργοδότη, σε μια λανθασμένη και ατελέσφορη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος της ανεργίας. Στην ίδια λογική, της άκριτης αποδοχής του, χωρίς προοπτική βιωσιμότητας, προτύπου ανάπτυξης, καταστράφηκαν τα ιστορικά κέντρα των πόλεων, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Καβάλα, οι Σέρρες. Εφαρμόσαμε το ίδιο πρότυπο και στην Παιδεία καθιστώντας αναποτελεσματική και πανάκριβη την παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών, απορυθμίζοντας τη δημόσια εκπαίδευση και στέλνοντας τα παιδιά μας στο εξωτερικό, όταν έχουμε τις προϋποθέσεις, ιστορικές και πολιτισμικές, για να αναδείξουμε τα ελληνικά πανεπιστήμια σε κέντρα παιδείας και πολιτισμού.
Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα που περιγράφουν το λανθασμένο αναπτυξιακό πρότυπο, που το υπηρετήσαμε με λάθος πολιτικές προτάσεις και επιλογές, όλοι μας.
Ανατρέχοντας πίσω από τα επιφαινόμενα διαπιστώνουμε, εντέλει, πως το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν εντοπίζεται, όπως λανθασμένα αναφέρουν πολλοί, στην κρίση δανεισμού ή κρίση χρέους, ούτε στην κρίση του πολιτικού μας συστήματος, αλλά στη χρεοκοπία του αναπτυξιακού μοντέλου που ακολουθήθηκε με εμμονή μέχρι σήμερα.
Η πρόκληση σήμερα εστιάζεται στην επιλογή ενός άλλου αναπτυξιακού μοντέλου που θα αποτελέσει την απάντηση στην κρίση. Το νέο αυτό πρότυπο θα οργανωθεί με άξονες την καινοτομία, την ποιότητα και την εξωστρέφεια στη βάση της υγιούς επιχειρηματικότητας.
Ο τόπος πρέπει να κινηθεί πλέον με άλλη λογική, με ιεράρχηση αναγκών και αξιολόγηση επενδυτικών πρωτοβουλιών. Η δημοσιονομική εξυγίανση αντί να προσληφθεί ως άχθος πρέπει να είναι η πρόκληση για να μετατρέψουμε την κοινωνική εντροπία που δημιουργήσαμε σε ενεργειακό δυναμικό.
Ο τόπος διαθέτει ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα που δεν έχουν αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα. Η Μεσογειακή διατροφή με προϊόντα πιστοποιημένα που θα καλύπτουν με την ποιότητά τους, τη γεύση τους, την οργανοληπτική και αγρονομική τους σύνθεση, τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες. Με αγροδιατροφικά προϊόντα που είναι ασφαλή για τη δημόσια υγεία, ενσωματώνουν καινοτομίες και καλλιεργούνται με σεβασμό στους φυσικούς πόρους και στηρίζουν την μεταποίηση. Αξιοποιώντας το κλίμα, την ποικιλόμορφη μορφολογία, το ιστορικό και πολιτισμικό μας απόθεμα για έναν Τουρισμό οργανωμένο στη λογική των σύγχρονων αρχών επιχειρηματικής διαχείρισης και οργάνωσης των τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Με ανάπτυξη νέων ολοκληρωμένων, καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, με εμπλουτισμό και διαφοροποίηση των τουριστικών προϊόντων, υιοθέτηση κοινών προτύπων ποιότητας και μεθοδολογίας προβολής και πρόσβασης σε νέες αγορές, με σεβασμό στο περιβάλλον. Με χωρική και θεματική διαφοροποίηση των τουριστικών πόρων που θα διαμορφώσουν τουριστικές διαδρομές, την καθιέρωση ταυτότητας των προορισμών (branding). Με ανάπτυξη δικτύου μαρίνων για την ανάπτυξη υψηλής στάθμης τουρισμού. Με την επένδυση στην πράσινη επιχειρηματικότητα και τη γεωθερμία που θα μας καταστήσουν πρότυπο αναφοράς στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
Για να αναστραφεί η πορεία χρειάζεται αυτό που, στο ιδιόλεκτο της επιστημολογίας, αποκαλούμε αλλαγή παραδείγματος. Απαιτείται μια ρήξη με το στρεβλό αναπτυξιακό πρότυπο που ακολουθήσαμε μέχρι σήμερα. Είναι αναγκαίος τώρα ο επανασχεδιασμός που τροποποιεί ριζικά τις προϋποθέσεις, τις προτεραιότητες και την υλοποίηση της αναπτυξιακής μας πολιτικής, που μετασχηματίζει το γνωσιακό, τεχνολογικό και πολιτισμικό πλέγμα μέσα από το οποίο αντιλαμβανόμαστε την κοινωνία και την οικονομία. Όσο επιμένουμε στο αντιπαραγωγικό, αντιαναπτυξιακό πρότυπο της οικονομίας μας εγκλωβιζόμαστε στον ατέρμονα κύκλο του υψηλού δανεισμού και της συρρίκνωσης του εισοδήματος».
* Ο Μάρκος Μπόλαρης είναι Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ν. Σερρών και επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας
