Με τι ζεσταίνονται; Έχουν άραγε ζέστη; Μεγαλωμένη στο χωριό έβλεπα από νωρίς τα ξύλα να σωριάζονται στις αυλές και στους δρόμους για να τακτοποιηθούν μετά σε στοίβες στις αποθήκες, στα υπόστεγα, κάτω από τις σκάλες. Με καθησύχαζε αυτή η προετοιμασία. «Δεν θα κρυώσουμε». Σκεφτόμουν. «Δεν θα κρυώσει κανείς στη γειτονιά», γιατί, τριγυρίζοντας στους δρόμους γνώριζα από πρώτο χέρι ποιός πήρε ξύλα και ποιός δεν είχε αγοράσει ακόμη ή δεν είχε κόψει μόνος του.
«Άπτεσθαι ξύλου» έλεγε η γιαγιά Βασιλική, στο τέλος του δρόμου το σπίτι της, που πρώτη από όλους στη γειτονιά έβαζε τα ξύλα στην αποθήκη της. Τι σήμαιναν τα λόγια της δεν ήξερα, αλλά έτρεχα στο κατόπι της για να ακούσω κι άλλα. Έλεγε πως στα δένδρα κατοικούσαν νύμφες, γι αυτό οι άνθρωποι χτύπαγαν το ξύλο του κορμού των δένδρων για να επικαλεστούν την προστασία τους, καθώς οι νύμφες μπορούσαν να πραγματοποιήσουν τις ευχές των ανθρώπων…
Τα τελευταία χρόνια, αυτά της κρίσης, ξαναείδα ξύλα στους δρόμους, στις πολυκατοικίες, στις πόλεις πια… Στα ίδια χρόνια άκουσα κι ακούω ατέλειωτες συζητήσεις για την πιο φθηνή θέρμανση. Μέχρι και για αυτοσχέδια μαγκάλια ως θερμαντικά μέσα… Τότε άρχισε και το μέτρημα: «Την έπνιξαν οι αναθυμιάσεις από σόμπα υγραερίου», «έχασε την 13 ετών κόρη της από αναθυμιάσεις», «το μαγκάλι του θανάτου», «76χρονη γυναίκα πέθανε από αναθυμιάσεις». Όλες ανείπωτες τραγωδίες, όλες γρήγορα ξεχάστηκαν, όπως θα ξεχαστεί και η σημερινή της Ροδόπης. Και η καταγραφή συνεχίζεται με τις στέγες να μην μαρτυρούν πια την ασφάλεια και τη σιγουριά που εντόπιζα μικρή με ανακούφιση παρατηρώντας τες, τότε στα παιδικά μου χρόνια.
Άνθρωποι βαθιά στον λαβύρινθο και κανείς να μην έχει φτιάξει ένα μίτο της Αριάδνης γι αυτούς. Δεν καταδέχονται να πονέσουν στο δράμα αυτών των ανθρώπων, δεν περισσεύει χρόνος, είναι και η βία του εγωισμού μεγάλη, όπως και οι υπερωρίες στο χασομέρι της έχθρας. Άρα; Άρα πού χρόνος για όλους εκείνους που έχουν χάσει το λογαριασμό της επιβίωσης… χωρίς φυσικά ποτέ να λείπουν τα άλλοθι της απραξίας. Κι όσον αφορά στις δικές μας –κατά δικές μας- ευθύνες; Γιατί υπάρχουν κι αυτές. Τα ρεπορτάζ, τα άρθρα, οι λέξεις αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της ήττας που δέχτηκε η πραγματική δημοσιογραφία, η ίδια η ζωή σαν να λέμε. Και οι νύμφες, οι Δρυάδες και οι Αμαδρυάδες, δεν μπορούν να μας προστατέψουν από αυτό που δεν θέλουμε να μας συμβεί… όσο κι αν χτυπάμε το ξύλο.
* Η Μαρία Νικολάου είναι δημοσιογράφος στην ΕΡΑ Κομοτηνής, μέλος της ΕΣΗΕΜΘ και συγγραφέας
Ένα μικρό βιογραφικό της Μαρίας Νικολάου
Ένα μικρό βιογραφικό για την πρώτα απ’ όλα αγαπημένη φίλη, διακεκριμένη δημοσιογράφο και συγγραφέα αλλά κυρίως άνθρωπο με ευαισθησίες, Μαρία Νικολάου.
Η Μαρία αποφοίτησε από τον Τμήμα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Έχει δυο μεταπτυχιακά, από τη Νομική Σχολή Κομοτηνής και το δημόσιο Αυστριακό Πανεπιστήμιο DUK, ενώ σύντομα θα ολοκληρώσει και την διδακτορική της διατριβή.
Μερικές μόνο από τις διακρίσεις της:
2005: 1ο Βραβείο του ΑΠΕ για τον ηλεκτρονικό τύπο για σειρά εκπομπών με τίτλο «Εμείς οι άλλοι» στο ραδιοφωνικό σταθμό ΕΡΑ Κομοτηνής.
2007: Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, 1ο Βραβείο Καλύτερου Ρεπορτάζ στον Περιφερειακό Τύπο.
2009: Δέκα ιστορίες, ανάμεσα σε 155 που υποβλήθηκαν, διακρίθηκαν στον διαγωνισμό διηγήματος του Βρετανικού Συμβουλίου που διοργανώθηκε σε συνεργασία με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» και τις εκδόσεις «Ιανός»- με τίτλο «Φανταστείτε το μέλλον σας σε μια πόλη που αλλάζει»
2009: Βραβείο Δημοσιογραφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την Ελληνική κριτική επιτροπή για το δημοσιογραφικό βραβείο 2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
2009: Ελληνογερμανικό δημοσιογραφικό βραβείο «Ελένη Βλάχου». Το βραβείο απονέμεται για πρώτη φορά σε γυναίκα δημοσιογράφο και επίσης για πρώτη φορά σε δημοσιογράφο του τύπου της περιφέρειας.
2010: Η Ελληνική κριτική επιτροπή για το δημοσιογραφικό βραβείο 2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιλέγει ρεπορτάζ της στον περιοδικό τύπο (ΒΟΡΕΑΣ)
2011: Η Ελληνική κριτική επιτροπή για το δημοσιογραφικό βραβείο 2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρότεινε για τον τομέα του ραδιοφώνου το ρεπορτάζ της με τίτλο «Στις γειτονιές των Ρομά».
2016: Προβολή του ντοκιμαντέρ της «Μάνες και Κόρες» που αποτέλεσε και τη διπλωματική της εργασία στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Ποιοτική Δημοσιογραφία και Νέες Τεχνολογίες», στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Βαλάντης Λιόλιος
