Ουγκάντα. Θεωρώ πως η πλειοψηφία των Ελλήνων δεν διαθέτουμε τη στοιχειώδη γνώση ώστε να προσδιορίσουμε την θέση αυτής της χώρας στον χάρτη. Την ίδια όμως στιγμή, με περισσή σιγουριά και αρκετή δόση υπεροψίας, συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε την φράση «Ουγκάντα γίναμε!», υποτιμώντας και μετατρέποντας την χώρα αυτή σε συνώνυμο της κατάντιας.
Είχα την τύχη να κάνω ένα διάλειμμα από την τακτοποιημένη μου ζωή εδώ στον «ανεπτυγμένο» κόσμο, περνώντας μία εβδομάδα στην Ουγκάντα με την ActionAid. Έχοντας γυρίσει πλέον πίσω, θέλω να φωνάξω δυνατά και να πω σε όλους τους ευνοημένους από την τύχη κατοίκους του πλανήτη μας, ότι η Ουγκάντα και οι άνθρωποί της δεν αξίζουν να είναι συνώνυμο της κατάντιας.
Δεν μπορεί να είναι συνώνυμο της κατάντιας μια χώρα που η απαράμιλλη φυσική της ομορφιά σε μαγνητίζει από το πρώτο έως το τελευταίο από τα 400 χλμ οδικού ταξιδιού προς το βόρειο τμήμα της. Μια χώρα απίστευτα πράσινη κι εύφορη, όπου η δασώδης σαβάνα εναλλάσσεται με τις απέραντες καλλιεργούμενες εκτάσεις και τα τροπικά πάρκα και που η φύση την προίκισε με τεράστιο ορυκτό πλούτο. Μια χώρα που διασχίζοντάς την νιώθεις πως η όραση και το βλέμμα σου δεν είναι ικανά να αποτυπώσουν τη θέα της επίπεδης γης που ανεμπόδιστα συναντά τον ουρανό. Αυτόν τον ξεχωριστό αφρικανικό ουρανό όπου τα σύννεφα «ζωγραφίζουν» καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και που σε αυτό το γεωγραφικό πλάτος της Γης, πάνω σχεδόν στον Ισημερινό, έχεις την αίσθηση ότι μπορείς να τον αγγίξεις.
Και το κυριότερο, δεν μπορεί να είναι συνώνυμο της κατάντιας μια χώρα με ανθρώπους που σου δίνουν πολλαπλά και πολυδιάστατα μαθήματα ζωής με τα λόγια και τη συμπεριφορά τους. Αυθεντικά χαμόγελα, αυθόρμητα καλωσορίσματα, ένθερμοι χαιρετισμοί, όμορφα, καθαρά βλέμματα, πηγαίες εκδηλώσεις χαράς μέσα από χορό και τραγούδι, ευγένεια, απλότητα και μια ανυπέρβλητη δύναμη να προχωράνε μπροστά, να δίνουν καθημερινό αγώνα για την επιβίωση, να προσπαθούν να κάνουν όνειρα ακόμη κι αν όλοι και όλα γύρω τους, έχουν κάνει τα πάντα, για να μην μπορεί εύκολα κάποιος σε αυτήν την χώρα να κάνει όνειρα.
Γιατί αυτήν την απίστευτης ομορφιάς χώρα με τους υπέροχους ανθρώπους, συνοδεύουν κάποιοι από τους χειρότερους δείκτες, αποτέλεσμα της ιστορίας της που τα τελευταία 130 χρόνια χαρακτηρίζεται από αποικιοκρατία, πραξικοπήματα, δικτατορίες, αιματηρούς εμφυλίους πολέμους, ψυχοπαθείς αιμοσταγείς πολιτικούς αρχηγούς, φρικιαστικά εγκλήματα κατά αμάχων, στρατολογήσεις παιδιών, βία και ασύλληπτου μεγέθους διαφθορά και αδικία. 55 χρόνια προσδόκιμο ζωής, 7,25% του ενήλικου πληθυσμού είναι φορείς του AIDS, 80% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε κάποια δομή παροχής υπηρεσιών υγείας, 22% του πληθυσμού είναι αναλφάβητος, 20% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, 6% των παιδιών πεθαίνει στον πρώτο χρόνο ζωής του, 15% των παιδιών κάτω από 5 ετών υποσιτίζεται.
Την σκληρή ιστορία της χώρας τους και τις οδυνηρές εμπειρίες που παραμένουν για πολλούς ακόμη νωπές, μοιράστηκαν με αξιοθαύμαστη ειλικρίνεια, θάρρος και αξιοπρέπεια οι άνθρωποι που είχα την τύχη να γνωρίσω. Άνθρωποι χωρίς παιδεία, που δεν έχουν νιώσει ποτέ πώς είναι να ζεις σε ένα ασφαλές, δημοκρατικό, δίκαιο περιβάλλον, που μεγάλωσαν μέσα στη βία και το μίσος, αγόρια που σε ηλικία 12 ετών απήχθησαν για να γίνουν πολεμιστές, γυναίκες που βιάστηκαν, παιδιά που έχασαν τους γονείς τους, άνθρωποι που κάνουν την ψυχή σου να δακρύζει όταν στην ερώτηση «τι ονειρεύεσαι για το μέλλον;» δεν ξέρουν τι να απαντήσουν γιατί τους έχουν στερήσει το δικαίωμα στο όνειρο, έχουν ανεξάντλητα ψυχικά αποθέματα για να διδάξουν σε εμάς που δεν έχουμε βιώσει τίποτα από τα παραπάνω, πώς είναι να βρίσκεις δύναμη να συνεχίσεις.
Και κάπως έτσι, μετά από ολιγοήμερη διαμονή στην πολύπαθη αυτή χώρα της Αφρικής γυρίζεις πίσω και θέλεις να φωνάξεις πως σε αυτήν τη χώρα και στους ανθρώπους της αξίζουν πολλά περισσότερα από υποτιμητικές δηλώσεις γεμάτες περιφρόνηση. Αξίζει μια πιο προσεκτική ματιά και πιο βαθιά διερεύνηση των αιτιών που έχουν καθηλώσει έναν ολόκληρο λαό να ζει κάτω από συνθήκες ακραίας φτώχειας. Αξίζει περισσότερος χρόνος από τα 2 δευτερόλεπτα που χρειάζεται κάποιος για να ξεστομίσει το «Ουγκάντα γίναμε!». Όχι, δεν γίναμε Ουγκάντα. Δυστυχώς γίναμε ένας κόσμος που συνεχίζει ακόμη και σήμερα, στο απόγειο της εξέλιξης και της προόδου του, να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε δεκάδες χώρες κι εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη, να στερούνται το δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή ζωή…
ΥΓ. Ταξίδεψα στην Ουγκάντα τον Ιούνιο 2016 συμμετέχοντας στο εθελοντικό ταξίδι αλληλεγγύης που οργάνωσε η ActionAid Hellas. Μαζί με 46 ακόμη εθελοντές και ανθρώπους της οργάνωσης συμμετείχαμε στις εργασίες επέκτασης ενός σχολείου στην απομακρυσμένη κοινότητα Γκάλαγκαλα. Εκεί όπου η ActionAid και οι υποστηρικτές της μέσω του προγράμματος αναδοχής αλλάζουν τις ζωές των ανθρώπων.
Μάθε περισσότερα για την Αναδοχή εδώ και δες πώς μπορείς να γίνεις μέρος της λύσης!
