1. Τι σας ώθησε εξαρχής στο να δημιουργήσετε τα δύο αυτά βιβλία;

Η διαπίστωση πως πολλοί συμπολίτες μας διαμορφώνουν απόψεις για σύγχρονα ζητήματα, κοινωνικά και πολιτικά, βασισμένοι σε ψευδείς αφηγήσεις του παρελθόντος. Και πως πέφτουν θύματα χειραγώγησης από διάφορους δημαγωγούς και πατριδοκάπηλους, οι οποίοι κάνουν καριέρες με αυτόν τον τρόπο. Η ανάδειξη της αλήθειας και η γνώση της μπορούν να ενισχύσουν την κριτική ικανότητα των πολιτών. Άρα, ενισχύουν και την ίδια τη δημοκρατία. Έτσι είδα αυτά τα βιβλία. Ως μια μικρή συμβολή στον αγώνα για τη δημοκρατία. Επίσης, ως μία ευκαιρία να εξηγήσουμε στους πολίτες το πως δουλεύει η Ιστορία. Το ότι πρέπει να κρίνουμε τα γεγονότα του παρελθόντος μέσα στις συνθήκες της εποχής τους και να μην μας κάνουν να αισθανόμαστε άβολα σήμερα. Και ο καλύτερος τρόπος να εξηγήσεις τη θεωρία, είναι μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα.

1. Υπάρχουν πράγματα ή γεγονότα που δεν γνωρίζατε πριν αρχίσετε τις έρευνές σας και σας εξέπληξαν κι εσάς;

Να πούμε εδώ, πως όσα γράφω δεν είναι προσωπικά μου πορίσματα. Εγώ απλώς συγκέντρωσα σε δύο μικρούς τόμους αυτά που διδασκόμαστε στα πανεπιστήμια εδώ και δεκαετίες, αλλά που για μια σειρά λόγους δεν έχουν φτάσει στον πολύ κόσμο. Και προσπάθησα να τα γράψω με τρόπο φιλικό στον αναγνώστη. Για την ακρίβεια, είχα στο μυαλό μου έναν αναγνώστη ή μια αναγνώστρια που μπορεί να μην έχει διαβάσει ποτέ ούτε ένα βιβλίο ιστορίας. Θεωρώ πως πάντα θα πρέπει να έχουμε ως έγνοια, όσο περισσότερα μπορούμε από αυτά που μαθαίνουμε στο πανεπιστήμιο να τα περνάμε στον κόσμο.

Τα πιο πολλά από αυτά που γράφω, λοιπόν, τα είχα ήδη εντοπίσει κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Υπήρχαν και κάποια, όμως, που εντόπισα πρόσφατα. Αλλά και κάποιους μύθους που δεν γνώριζα πως κυκλοφορούσαν. Για παράδειγμα, το ότι ο Αϊνστάιν, δήθεν, έκλεψε τη Θεωρία της Σχετικότητας από την Έλληνα μαθηματικό Καραθοδωρή.

1. Η αποδοχή των βιβλίων σας από το αναγνωστικό κοινό ήταν πολύ μεγάλη. Ήταν κάτι που σας εξέπληξε ευχάριστα ή κάπου μέσα σας το περιμένατε;

Υπήρχε από τον εκδοτικό οίκο, τον Κέδρο, μια εκτίμηση πως το βιβλίο θα πήγαινε καλά. Αλλά το μέγεθος της επιτυχίας μας εξέπληξε. Το Νο1 των Μύθων κοντεύει να εξαντλήσει την 24^η χιλιάδα του. Και το Νο2 μέσα σε δύο εβδομάδες έφτασε να τυπωθεί στην 7^η χιλιάδα του. Πάντως, το δεδομένο είναι πως η Ιστορία κεντρίζει το ενδιαφέρον. Ίσως, λίγο περισσότερο σε εποχές, όπως σήμερα, που το παρόν είναι προβληματικό και το μέλλον δυσοίωνο, οι άνθρωποι να στρέφονται περισσότερο στο παρελθόν. Για να βρουν ένα παράδειγμα και ένα καταφύγιο, για να βρουν τι δεν πήγε καλά και να ελπίσουν πως στο μέλλον δε θα γίνουν τα ίδια λάθη ή απλώς επειδή το παρελθόν είναι ακίνδυνο. Είναι ήδη τετελεσμένο και δεν μπορεί να μας πειράξει. Ίσως, μόνο να μας δυσαρεστήσει. Πάντως, βιβλία ιστορίας, ιστορικά μυθιστορήματα, σειρές εποχές, όλα έχουν δημοφιλή δείγματα τα τελευταία χρόνια.

1. Έχετε παραστεί πλέον σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Πώς αντιδρά ο κόσμος όταν θίγετε «Άβολες αλήθειες της Ελληνικής Ιστορίας;

Ο κόσμος που έρχεται στις παρουσιάσεις αυτές ανήκει, κατά κύριο λόγο, σε ένα, περισσότερο ή λιγότερο, προϊδεασμένο κοινό και θετικά διακείμενο προς αυτά που γράφω. Οπότε, η υποδοχή είναι αντίστοιχη. Αλλά πρέπει να πω ότι κάποιες από τις πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις έγιναν όταν κάποιοι που ορισμένα από αυτά που έλεγα τους ξένισαν, τόλμησαν και το εξέφρασαν, ακόμη και λίγο δεικτικά. Και έτσι καταφέραμε να κάνουμε πιο πλούσια κουβέντα. Καταλαβαίνω ότι όταν κάποιος ακούει να του εξηγούν, για παράδειγμα, πως δεν υπήρχε το Κρυφό Σχολειό ή πως ο Χορός του Ζαλόγγου δεν ήταν ακριβώς αυτό που νομίζουμεή κάποιες «άβολες αλήθειες» για μια σειρά από άλλα στοιχεία που συνδέονται με το 1821 -όπως ότι πολλοί από τους αγωνιστές μέσα στην Επανάσταση έκαναν πίσω και τα έβρισκαν με τους Οθωμανούς- νιώθει πως αμφισβητείται ένα μεγάλο κομμάτι της εθνικής ιστορίας όπως την ξέρει. Δηλαδή, η ίδια η εθνική ταυτότητα. Όμως, αυτό μας δίνει την ευκαιρία να εξηγήσουμε πως η πραγματική γοητεία της Ιστορίας που κρύβεται μέσα στην αλήθεια της, είναι πολύ πιο λαμπερή από κάθε εθνικό μύθο.

1. Έχετε κατά νου μελλοντικά να γράψετε και τρίτο τόμο ή θεωρείτε ότι τα μεγάλα γεγονότα που θα μπορούσατε να θίξετε έχουν εξαντληθεί;

Η αλήθεια είναι πως και όταν τελείωσα τον πρώτο τόμο πίστευα πως δεν υπήρχε υλικό για να βγει δεύτερος. Αλλά τελικά, η… Ιστορία με εξέπληξε κι εμένα. Βρήκα άλλες τόσες αφηγήσεις. Οπότε, θα πω ότι και τώρα δεν μου φαίνεται πως θα μπορέσει να βγει ένα τρίτο βιβλίο με τέτοιες περιπτώσεις από την ελληνική ιστορία. Αλλά ποιος ξέρει αν θα ανατραπεί κι αυτή εκτίμηση; Από την άλλη, ίσως έχει έρθει η ώρα να ασχοληθώ και με κάποιους δημοφιλείς μύθους ξένων χωρών. Θα δείξει.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024 στις 18:30, στο βιβλιοπωλείο BookstagramStore(Δημητρίου Βλάχου 19, Νάουσα) και για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

Δημήτρης Μουρατίδης, διαχειριστής βιβλιοφιλικούblog www.bibliodiktis.blogspot.gr

Νίκος Μίλης, εκπαιδευτικός, ερευνητής τοπικής και δημόσιας Ιστορίας

Την εκδήλωση συντονίζει η Ραφαηλία Φανή Γκίνογλου, αρχαιολόγος & μέλος των Φίλων Ιστορικού Αρχείου Νάουσας

Περίληψη βιβλίου:

Δηλαδή οι επιστήμες δεν ξεκίνησαν από την αρχαία Ελλάδα; Ούτε οι Μινωίτες μιλούσαν ελληνικά; Η Τροία που ανακάλυψε ο Σλίμαν δεν ήταν η πραγματική; Στην αρχαία Αθήνα οι ομοφυλόφιλοι δεν έχαναν τα πολιτικά τους δικαιώματα; Ούτε ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτονας σκότωσαν τον τύραννο Ίππαρχο για πολιτικούς λόγους; Δεν βγήκε ο Αρχιμήδης γυμνός στους δρόμους – αντίθετα στους νόμους και κάθε ιερό – φωνάζοντας «Εύρηκα! Εύρηκα!»; Ούτε οι Χιώτες πήγαιναν δυο δυο για να μην τους αναγκάσουν οι Οθωμανοί να τους μεταφέρουν στους ώμους; Σε λίγο θα μας πείτε ότι και ο Ναπολέων δεν ήταν τελικά Έλληνας! Ότι οι λωρίδες της σημαίας μας δεν συμβολίζουν τη φράση «Ελευθερία ή θάνατος». Μήπως ούτε το κλαρίνο είναι ελληνικό όργανο; Θα ισχυριστείτε ότι και οι Έλληνες μετανάστευαν παράνομα; Ότι η Μικρά Ασία δεν χάθηκε επειδή «μας πούλησαν οι Σύμμαχοι;» Πως δεν καθυστέρησε η Μάχη της Κρήτης την επέλαση του Χίτλερ στη Σοβιετική Ένωση; Ότι δεν έπεσε κανένας εύζωνας από την Ακρόπολη τυλιγμένος με την ελληνική σημαία, μπροστά στους ναζί; Μήπως ούτε οι ελληνικές ομάδες ποδοσφαίρου έπαιξαν φιλικά ματς με τους κατακτητές; 0ύτε τη Χούντα την είχαν οργανώσει οι Αμερικάνοι; Μα γιατί μισείτε τόσο πολύ τους μύθους μας;
Ακόμα μερικές μικρές αφηγήσεις για μεγάλες παρεξηγήσεις.

Βιογραφικό:

O Σταύρος Παναγιωτίδης γεννήθηκε το 1982 στη Θεσσαλονίκη και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έχει διδακτορικό στην Ιστορία. Είναι μέλος του Συνεργαζόμενου Επιστημονικού Προσωπικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και επιστημονικός συνεργάτης του περιοδικού HotDocHistory. Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα έργα του Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας (2023), Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας 2 (2024). Επίσης, έχει συγγράψει τη μελέτη Ο Κόκκινος Ιανός (Παπαζήσης, 2024), καθώς και τον τόμο Ιωάννης Καποδίστριας – Η προσωπικότητα και η διακυβέρνησή του, στη σειρά Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΕΝΟΣ EΘΝΟΥΣ – ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ IΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Ελληνικά Γράμματα, 2022).

Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορεί και το μυθιστόρημά του Το Κουρασμένο μέλι (2018).