Αρχείο
- Παρασκευή, 03 Απριλίου 2015
Του Σίμου Ανδρονίδη
«Το ζωάκι, ούτε που το σκεφτόταν αν είναι μικρό ή αδύναμο, ήταν, βλέπεις, ένα ζωάκι, ούτε μεγάλο ούτε μικρό, ούτε δυνατό ούτε αδύναμο. Αλλά τώρα βλέπει αυτό που βλέπει το λιοντάρι, βλέπει το φόβο. Και βλέποντας ότι το βλέπουν, το ζωάκι πείθεται, από μόνο του, ότι είναι μικρό και αδύναμο. Και, βλέποντας το φόβο του που βλέπει ότι το λιοντάρι τον βλέπει, φοβάται. Κι έτσι το ζωάκι δε βλέπει τίποτα πια, παγώνουν τα κόκκαλα του, έτσι όπως όταν μας πιάνει η βροχή στο βουνό τη νύχτα, μέσα στο κρύο. Κι έτσι το ζωάκι παραδίνεται έτσι απλά, αφήνεται, και το λιοντάρι το καταβροχθίζει αλύπητα. Έτσι σκοτώνει το λιοντάρι. Σκοτώνει κοιτάζοντας». ( ‘Το λιοντάρι σκοτώνει κοιτάζοντας’. Από τις εξαιρετικά διδακτικές ‘άλλες ιστορίες’ του υποδιοικητή Μάρκος).
Αυτή η εξαιρετικά διδακτική ιστορία σκιαγραφεί με ενάργεια τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, καθώς και τις σχέσεις των δύο ανδρών, του Εύαγγελου Βενιζέλου και του Γιώργου Παπανδρέου. Ας διαλέξουν οι αγαπητοί αναγνώστες ποιος από τους δύο «κρατάει» τον ρόλο του λιονταριού.
Η πιθανολογούμενη ίδρυση κόμματος από τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ επηρεάζει το κομματικό-πολιτικό «κύτταρο» που αποκαλείται ΠΑΣΟΚ. Η σχεδόν ειλημμένη απόφαση του Γιώργου Παπανδρέου να ιδρύσει πολιτικό κόμμα κινείται στον άξονα της πολυδιάσπασης και του κατακερματισμένου κομματικού τοπίου, ακριβώς λόγω της προσίδιας «εμφάνισης» και αποκρυστάλλωσης μίας δομικής κρίσης πολιτικής εκπροσώπησης. Η Μνημονιακή κοινωνική, πολιτική και εκλογική απίσχναση του άλλοτε κραταιού και κυρίαρχου ΠΑΣΟΚ μετέβαλλε δομικά τους όρους συγκρότησης του κομματικού γίγνεσθαι στην Ελλάδα. Πλέον, το ΠΑΣΟΚ δεν δύναται να ανασυγκροτηθεί με τους όρους μίας κυριαρχικής κομματικής και πολιτικής συσσωμάτωσης.
Η απίσχναση του ΠΑΣΟΚ ισοδυναμεί με την «συσσώρευση» «κρισιακών» ρήξεων και εγκάρσιων τομών που τέμνουν και ανατέμνουν την όλη Κεντροαριστερά: πολιτικές κινήσεις και κόμματα δημιουργούνται, διεκδικώντας την συγκρότηση δεσμών και σχέσεων εκπροσώπησης με κοινωνικές τάξεις και μερίδες τάξεων που άλλοτε εξέφραζε πλειοψηφικά το ΠΑΣΟΚ. Η κομματική κίνηση του Γιώργου Παπανδρέου εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της Κεντροαριστερής «ανακατάταξης». Η «παραγωγή» μίας νέας Κεντροαριστερής κομματικής δομής εγκιβωτίζεται στο πεδίο της λειτουργίας κομμάτων και πολιτικών κινήσεων «παραγοντικού αθροίσματος», εκεί όπου τα συγκεκριμένα πολιτικά κόμματα αποτελούν «παραγοντικά αθροίσματα» και όχι αυτοτελείς «μονάδες» παραγωγής πολιτικής και ιδεολογίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα πολιτικά κόμματα «παραγοντικού αθροίσματος» ενσωματώνουν τα χαρακτηριστικά μίας μεταβολής του τρόπου οργανωτικής-ιδεολογικής δόμησης: Έτσι, αρχικά, η προτεραιότητα δίδεται στην «ομαδοποίηση» πολιτικών προσωπικοτήτων, με την παραγωγή πολιτικού προγράμματος και ιδεολογίας να ακολουθούν. Τι νέο κομίζει το υπό ίδρυση πολιτικό κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου σε πολιτικό, προγραμματικό και ιδεολογικό επίπεδο; Με ποιον τρόπο διαφοροποιείται προγραμματικά και ιδεολογικά από το ΠΑΣΟΚ; Ποιες είναι οι κοινωνικές του αναφορές; Η απάντηση σε αυτά τα κρίσιμα και «κρισιακά» ερωτήματα θα ορίσει και θα προσδιορίσει την φυσιογνωμία του νέου πολιτικού κόμματος.
Η «αντιπαράθεση» με το ΠΑΣΟΚ του Εύαγγελου Βενιζέλου τείνει να προσλάβει τα χαρακτηριστικά μίας αντιπαράθεσης που περιστρέφεται γύρω από την μορφή του κομματικού «οργανισμού» ο οποίος και δεν ενσωματώνει τα στοιχεία μίας ανοιχτής πολιτικής, προγραμματικής και ιδεολογικής ρήξης. Όπως είναι γνωστό, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, επιδιώκει την διαμόρφωση της μεγάλης Δημοκρατικής Παράταξης, κάτι με το οποίο διαφωνεί ο πρώην πρόεδρος του κόμματος. Η διαφωνία τους έγκειται στο μερικό και όχι στο όλον μίας εκ διαμέτρου αντίθετης θεώρησης του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Με άλλα λόγια διατυπωμένο, στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ εγγράφονται τα χαρακτηριστικά μίας διαμάχης γύρω από την μορφή της μετεξέλιξης του άλλοτε ισχυρού κινήματος.
«Οι μορφές του Κράτους οροθετούν τον ιδιαίτερο χώρο της πολιτικής σκηνής, διαγράφοντας το γενικό πλαίσιο του ρόλου των κομμάτων απέναντι στο συνασπισμό της εξουσίας. Η πολιτική σκηνή αφορά τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις της κομματικής εκπροσώπησης σε σχέση με την ανοικτή ή διακηρυγμένη δράση των κοινωνικών δυνάμεων». Η παραπάνω επισήμανση του Νίκου Πουλαντζά είναι εξαιρετικά χρήσιμη, όσον αφορά τον ρόλο και το εύρος που δύναται να αποκτήσει ένα νέο Κεντροαριστερό πολιτικό κόμμα.
Η προγραμματική και ιδεολογική «χαρτογράφηση» του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι, ο «ρόλος του απέναντι στο συνασπισμό της εξουσίας», αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα για ένα νέο πολιτικό κόμμα, το οποίο νοείται και ορίζεται ως «τροποποίηση της κομματικής εκπροσώπησης» στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς.
Ένα σημαντικό ζήτημα σχετίζεται και με τις σχέσεις κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης του νέου κόμματος. Βέβαια, η κοινωνική του κίνηση θα καταγραφεί με ακρίβεια στις βουλευτικές εκλογές. Οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ φέρουν τις πολιτικές ωδίνες της κοινωνικής και εκλογικής του απίσχνανσης, μία απίσχναση που υπήρξε αποτέλεσμα της «συμβολής» του στην ταξική διαχείριση και ρύθμιση των «ροών» της οικονομικής κρίσης. Μένει να φανεί πιο θα είναι το μεσομακροπρόθεσμο μέλλον του κόμματος του Γιώργου Παπανδρέου.
