Οι χώρες αυτές έχουν 800 εκ. κατοίκους και αποτελούν το 40% του παγκόσμιου εμπορίου. Εκτός από τα εμπορικά οφέλη για τις ΗΠΑ οι οποίες με την συγκεκριμένη συμφωνία κατάφεραν ν’ ακυρώσουν 18.000 δασμούς των συγκεκριμένων χωρών προς Αμερικάνικα προϊόντα, ήταν και στρατηγικής σημασίας για την κυβέρνηση Ομπάμα ο οποίος είχε δηλώσει: «Όταν περισσότερο από το 95%  των πιθανών πελατών μας ζουν έξω από τα σύνορα μας δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε χώρες όπως η Κίνα να θέτουν τους κανόνες της παγκόσμιας οικονομίας. Εμείς πρέπει να θέτουμε αυτούς τους κανόνες σε συνδυασμό με το άνοιγμα νέων αγορών για τα αμερικανικά προϊόντα και τον καθορισμό υψηλών προτύπων για την προστασία των εργαζομένων και τη διατήρηση του περιβάλλοντος». Η συγκεκριμένη απόφαση της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ φαίνεται ν’ ανοίγει το δρόμο στην Κίνα να εκμεταλλευθεί το κενό και να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο που είχαν έως τώρα οι ΗΠΑ στο εμπόριο και στη διπλωματία στην Ασία μιας και βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με την Ιαπωνία και τη Νότιο Κορέα για τριμερή εμπορική συμφωνία.

Αμερικανικές εξαγωγές προϊόντων προς τα κράτη της συμφωνίας TPP:

2011: 247 δις $, από εξαγωγές μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

2012: 172 δις $ από ιδιωτικές υπηρεσίες, 27% των συνολικών αμερικανικών εξαγωγών.

2013: 698 δις $, 44% των συνολικών αμερικανικών εξαγωγών.

Στην ίδια ανακοίνωση, επαναλαμβάνεται ότι ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να επαναδιαπραγματευτεί μια ακόμη εμπορική συμφωνία, τη NAFTA, που υπέγραψαν το 1994 οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς, χώρες οι οποίες είναι οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επίσης διαμηνύσει οτι θα επιβάλει 5% δασμούς σε όλες τις εισαγωγές. Η συγκεκριμένη όμως προστατευτική οικονομική πολιτική είναι πολύ πιθανόν να επιφέρει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα μιας και θα μπορούσε να αυξήσει σηματικά τον πληθωρισμό και κατ’ επέκταση να επηρεάσει την ανάπτυξη αλλά και τα ποσοστά ανεργίας στην Αμερική. Ας μην ξεχνάμε ότι κατά τα τελευταία 30 χρόνια, οι ΗΠΑ είναι η πιο ωφελημένη χώρα από την παγκοσμιοποίηση και την απελευθέρωση των εμπορικών συναλλαγών. Επίσης, η καινούργια κυβέρνηση έχει διαμηνύσει οτι θα αυξηθούν οι δαπάνες για υποδομές χωρίς όμως αντίστοιχη αύξηση της φορολογίας, γεγονός που αυτόματα σημαίνει οτι οι συγκεκριμένες δαπάνες θα γίνουν με περαιτέρω αύξηση του Αμερικάνικου χρέους. Σημαντικότατη όμως είναι και η διαμήνυση μείωσης της φορολογίας των επιχειρήσεων η οποία σίγουρα θα μπορούσε να βοηθήσει περαιτέρω την αύξηση των επενδύσεων στη χώρα αλλά και την ενίσχυση των ήδη υφιστάμενων επιχειρήσεων.

 Φαίνεται όμως οτι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ εκτός από την οικονομική πολιτική, είναι αποφασιμένος να εφαρμόσει και μια εντελώς διαφορετική εξωτερική πολιτική απ’ αυτήν που εφαρμόστηκε από τον προκάτοχο του Ομπάμα, μιας και εκτός των άλλων έχει ανοίξει ήδη μέτωπο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά με τη Γερμανία η οποία κατά την τελευταία οκταετία υπήρξε η πιο σημαντική σύμμαχος των ΗΠΑ στη διατλαντική συνεργασία.

 Ας δούμε όμως τους βασικούς οικονομικούς δείκτες των ΗΠΑ κατά την παράδοση της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ομπάμα στον Τραμπ. Αδιαμφισβήτητα, ο Ομπάμα ανέλαβε την προεδρία των ΗΠΑ κατά τη χειρότερη οικονομική κρίση της χώρας μετά τη μεγάλη κρίση του 1932, ενώ έπειτα από οκτώ χρόνια κατάφερε να επαναφέρει την οικονομία σε θετικούς ρυθμούς αυξάνοντας την ανάπτυξη κατά περίπου 10%, μειώνοντας την ανεργία στο 4,6% αλλά παράλληλα αυξάνοντας και το χρέος της χώρας κατά 78%, σε ιστορικά υψηλά.

      Συγκεκριμένα:

• Η ανεργία μειώθηκε από 7,8% τον Ιανουάριο του 2009, σε 4,6% τον Νοέμβριο του 2016, ποσοστό το οποίο είναι το χαμηλότερο από τον Αύγουστο του 2007.
• Ο δείκτης  DowJones αυξήθηκε κατά 130% από 7.949,09 μονάδες στις 20 Ιανουαρίου 2009, στις 18.249,36 στις 7 Νοεμβρίου του 2016.
• Το ιδιωτικό χρέος μειώθηκε όσον αφορά τα στεγαστικά δάνεια από $9,3 δις το 2008 σε $8,4 δις το 2016 ενώ όσον αφορά τα φοιτητικά δάνεια, αυξήθηκαν από $0,6 δις το 2008 σε $1,3 δις το 2016.
• Τα εταιρικά κέρδη των 500 μεγαλύτερων εταιριών (Fortune 500), αυξήθηκαν από $391 δις το 2009 σε $840 δις το 2015.

      Κατά την οκταετή όμως προεδρία Ομπάμα υπήρξε και πολύ σημαντική αύξηση του χρέους της χώρας. Συγκεκριμένα, το χρέος τον Νοέμβριο του 2016 έφτασε σχεδόν τα $20 τρις, αυξανόμενο κατά $8,7 τρις ή κατά 78% σε σχέση με το 2009, το οποίο αποτελεί και ιστορικά υψηλό για τις ΗΠΑ.

      Επίσης, η οικονομία των ΗΠΑ κατά την περίοδο 2008-2015, κατάφερε να αναπτυχθεί πολύ σημαντικά έναντι των υπόλοιπων ανεπτυγμένων οικονομιών.

 Είναι προφανές λοιπόν οτι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είναι αποφασισμένος να εφαρμόσει εντελώς αντίθετη οικονομική και εξωτερική πολιτική έναντι αυτών που εφάρμοσε ο απερχόμενος πρόεδρος, Μπάρακ Ομπάμα. Ποιές όμως θα μπορούσε να είναι οι επιπτώσεις της νέας πολιτικής των ΗΠΑ στην Ελλάδα; Σε εμπορικό επίπεδο, μια περαιτέρω αύξηση των υφιστάμενων δασμών προς τα Ελληνικά προϊόντα κατά 5%, θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις Ελληνικές εξαγωγές στην Αμερική. Η Τουρκία απολαμβάνει ήδη την απαλλαγή δασμών σε αρκετές κατηγορίες εξαγώμενων προϊόντων προς την Αμερική, βάσει διακρατικής συμφωνίας  που έχει συνάψει με τις ΗΠΑ. Μια λοιπόν περαιτέρω αύξηση των δασμών στα Ελληνικά προϊόντα θα μπορούσε να καταστήσει ακόμη πιο ανταγωνιστικά τ’ αντίστοιχα Τούρκικα στην Αμερικάνικη αγορά. Μια ισχυροποίηση επίσης του δολλαρίου έναντι του Ευρώ λόγω της νέας προστετευτικής οικονομικής πολιτικής θα επηρεάζε επίσης σημαντικά τις Ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της αύξησης των Ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ το 2014 κατά 9,8% σε σχέση με το 2013. Οι Ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν το 2014 στα 1,045 δις USD έναντι 952 εκ. το 2013 λόγω κυρίως της μείωσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας μεταξύ δολλαρίου και ευρώ.

 Όσον αφορά το ενδεχόμενο πιθανής υποστήριξης της νέας προεδρίας των ΗΠΑ προς την Ελλάδα σχετικά με το Ελληνικό χρέος, φαίνεται πως δεν θα υπάρξει, βάσει και των τελευταίων δηλώσεων του προέδρου Τραμπ. Πιο συγκεκριμένα ο κ. Τραμπ είχε δηλώσει αναφερόμενος στο ελληνικό χρέος: «εμείς δεν έχουμε καμιά δουλειά με την Ελλάδα. Ας αφήσουμε τη Γερμανία ν’ ασχοληθεί με το θέμα αυτό, που άλλωστε το γνωρίζει καλύτερα. Ή ακόμα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τη Ρωσία. Αυτοί μπορούν να χειριστούν την κατάσταση», είχε τονίσει σε συνέντευξή του.

Οι εξελίξεις στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό σκηνικό προμηνύονται ραγδαίες αλλά δυστυχώς βρίσκουν γι’ ακόμη μια φορά την Ελλάδα απροετοίμαστη και χωρίς κάποιο διαφαινόμενο στρατηγικό σχέδιο υπεράσπισης των στρατηγικών της συμφερόντων στη διεθνή πολιτική και οικονομική σκακιέρα.

* MBA, MSF

Διεθνές στέλεχος επιχειρήσεων με έδρα τη Νέα Υόρκη