Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Βέροιας, στη συνεδρίαση του της 06/09/2021,σε εκτέλεση απόφασης της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, αποφάσισε ομόφωνα την παράταση της αποχής των μελών του από την διαδικασία επίσπευσης πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, μέχρι να οριστικοποιηθεί ένα προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο ειδικά για τις ευάλωτες ελληνικές οικογένειες.

Αφορμή αποτέλεσε το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει συσταθεί ο προβλεπόμενος Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης του νέου Πτωχευτικού Κώδικα (Ν. 4738/2020),ότι δεν έχει θεσπισθεί δια νόμου δεοντολογικό πλαίσιο λειτουργίας των εταιριών διαχείρισης απαιτήσεων (funds) και ότι δεν έχουν ανασταλεί οι πλειστηριασμοί, δεδομένης της δύσκολης οικονομικής καθημερινότητας που βιώνουν νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Δυστυχώς, η κατοικία των φυσικών προσώπων δεν φαίνεται να προστατεύεται αποτελεσματικά με τον νέο πτωχευτικό νόμο και αυτό διότι απευθύνεται σε μια σημαντικά περιορισμένη κατηγορία οφειλετών και εξυπηρετούνται πρωτίστως τα συμφέροντα των τραπεζών και των funds.Σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διατάξεις οι δανειολήπτες θα μεταβιβάζουν την κύρια κατοικία τους στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, θα την μισθώνουν από αυτόν για 12 χρόνια και κατόπιν, μετά την καταβολή του συνόλου των μισθωμάτων για όλη αυτή την επίμαχη χρονική περίοδο, θα έχουν την δυνατότητα να πάρουν πίσω την κυριότητα της κατοικίας τους.

Συγκεκριμένα, με τη συμπλήρωση 12 ετών στην πρώην κατοικία του ο δανειολήπτης και υπό την προϋπόθεση ότι έχει καταβάλει ανελλιπώς το ενοίκιο που θα του έχει οριστεί, αποκτά το δικαίωμα επαναγοράς του σπιτιού του στην εμπορική αξία που θα του οριστεί αυθαίρετα και μονομερώς από το fund.Στην περίπτωση που δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί, τότε υποχρεωτικά οδηγείται στην έξωση χωρίς να έχει κανένα άλλο δικαίωμα.

Έτσι, αν π.χ. κάποιος χαμηλοσυνταξιούχος 60 ετών που έχει νοικιάσει το σπίτι που έχασε στον πλειστηριασμό, στα 72 του αν δεν μπορέσει να καταβάλλει το ποσό που απαιτείται, θα βρεθεί στον δρόμο ή σε κάποια παράγκα.

Σε αυτό το σημείο, πρέπει να επισημανθεί ότι με τον νέο νόμο, ο οφειλέτης αντιμετωπίζεται ως defactoδόλιος, παραβλέποντας το γεγονός ότι το βάρος της απόδειξης της δολιότητας το φέρει η τράπεζα και εν τέλει κατευθύνει τη δικαστική κρίση. Κατόπιν, με τις απορριπτικές αποφάσεις στα χέρια οι δανειολήπτες θα πτωχεύουν, θα ρευστοποιείται γρήγορα η περιουσία τους και θα ικανοποιούνται τα αιτήματα των κρατικοδίαιτων τραπεζών.

Οι συντάκτες του προβληματικού νόμου φαίνεται ότι δεν έχουν αντιληφθεί την κατάσταση που επικρατεί στην πραγματική οικονομία την εποχή του κορονοϊού. Μετά από μια δεκαετή οικονομική κρίση που προκάλεσαν τα μνημόνια, έχουμε μπει σε νέα ύφεση εξαιτίας της πανδημίας. Ήδη δημιουργείται μια νέα γενιά κόκκινων δανείων και αυξάνονται ραγδαία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, καθώς ένα μεγάλος μέρος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους.

Εν κατακλείδι, δεν πρέπει να γίνει κανένας πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών και κανένας να μην μείνει στο δρόμο, έως ότου περάσουν οι έκτακτες οικονομικές συνθήκες που δημιούργησαν η πανδημία. Οι δικηγόροι της χώρας πρέπει να σταθούν αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια και να προστατέψουν τα συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών. Τέλος, είναι επιτακτική ανάγκη, η ελληνική Πολιτεία να κατανοήσει την κρισιμότητα των περιστάσεων και να θεσπίσει σύντομα νομοθετική ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας, διαφορετικά απειλείται η κοινωνική συνοχή και το μέλλον της Πατρίδα μας.

Θάνος Κάλλης

Δικηγόρος - ιστορικός